DI TÍCH LỊCH SỬ CẤP QUỐC GIA

CHÙA ỨNG LINH THÔN VĨNH TRUNG

I, Giới thiệu chung:

Chùa có tên chữ là Ứng Linh tự, tọa lạc tại thôn Vĩnh Trung, xã Đại Áng, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội. Thời kỳ kháng chiến, chùa là nơi nuôi giấu cán bộ hoạt động cách mạng. Chùa nhìn ra hướng Nam, kiến trúc của chùa bao gồm Tam Quan, Chùa chính (Tiền đường, Thượng điện), nhà Tổ, nhà Mẫu và lưu giữ được nhiều hiện vật cho tới ngày nay: đồ tế khí, bia đá và tượng Phật.

II, Lịch sử:

Chưa có tài liệu cụ thể nào nói về năm xây dựng của chùa Ứng Linh, nhìn kiến trúc và qua mấy đợt trùng tu của chùa, có thể thấy chùa được khởi công xây dựng từ rất lâu rồi. Vào năm Thành Thái nguyên niên (Kỷ Sửu, 1889) chùa đã qua một lần tu sửa. Vào tháng 10/1942 thời Vua Bảo Đại Ứng Linh Tự được tu sửa lại lần nữa.

Do chùa Ứng Linh (làng Vĩnh Trung) đã xuống cấp, ngày 18/7/2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn số 3153/BVHTTDL-DSVH về việc lập dự án tu bổ, tôn tạo di tích chùa Ứng Linh, huyện Thanh Trì, TP Hà Nội. Ngày 10/4/2019 chính quyền và nhân dân làng Vĩnh Trung đã tiến hành khởi công tu tạo, sửa chữa lại chùa.

III, Kiến trúc:

Ứng Linh Tự có được xây dựng theo lối kiến trúc phổ biến của các ngôi chùa gồm Tam Quan, Chùa chính (Tiền đường, Thượng điện), nhà Tổ, nhà Mẫu và sân vườn rộng rãi.

Kiến trúc hiện nay đang trong quá trình tu sửa vẫn dựa trên khuôn mẫu cũ của chùa cổ.

IV, Tam quan:

Tam quan chùa bề thế gồm ba khối lầu vuông ba tầng được làm theo kiểu thức giống nhau, lầu giữa lớn hơn và cao hơn, trên đỉnh đắp bánh xe Pháp luân, ở tầng thứ hai treo quả chuông đồng lớn, hai lầu hai bên có kích thước nhỏ hơn, phần đỉnh đắp mặt trời với những tia lửa xung quanh. Các lầu được nối với nhau bằng tường lửng tạo thế cân xứng, đăng đối.

V, Chùa Chính:

Qua sân lát gạch bát đến Chùa chính gồm Tiền đường và Thượng điện kết cấu theo kiểu chữ Đinh với nền chùa khá cao. Chùa chính quay hướng tây, hướng quy luật đối đãi của âm dương.

VI, Tiền đường:

Tòa Tiền đường 3 gian hai chái với các góc đao, chính giữa bờ nóc, bên trên ô đắp tên chùa đắp nổi bánh xe Pháp luân với tám nan tương ứng với con số tám tượng trưng cho bát chính đạo, đó là tám con đường chúng sinh đến chỗ giác ngộ giải thoát. Hai trụ biểu phía trước, đỉnh trụ trang trí đôi rồng chầu khá lạ mắt, ô lồng đèn đắp các tích tứ linh tứ quý, thân trụ đều có câu dối chữ Hán ca ngợi cảnh chùa. Vào bên trong, các bộ vì chính được làm theo kiểu “chồng rường giá chiêng, kẻ hiên”. Theo tư liệu ở địa phương, dưới bệ tượng Đức Ông có một căn hầm chạy thẳng ra phía tường hồi bên trái do sư bác đào để nuôi giấu cán bộ trong kháng chiến. Tại Tiền đường bài trí bàn thờ Đức Ông, Thánh Tăng và hai vị Hộ Pháp Khuyến Thiện và Trừng Ác cùng nhiều đồ thờ tự khác.

VII, Thượng điện:

Nối từ gian giữa Tiền đường về phía sau là hai gian Thượng điện, ở đây bài trí hệ thống tượng Phật gồm: lớp thứ Nhất là bộ tượng Tam Thế gồm ba pho đại diện cho Phật quá khứ, hiện tại và vị lai; lớp thứ hai là bộ tượng Di Đà Tam Tôn hay bộ Tây Phương Tam Thánh gồm Phật A Di Đà bài trí chính giữa, hai bên là Bồ Tát Quan Thế Âm và Đại Thế Chí đứng trên đài sen, chủ việc cứu độ chúng sinh ở cõi Ta Bà tiếp dẫn đến cõi Cực Lạc; Lớp thứ ba là Phật Di Lặc và các trợ thủ của ngài. Phật Di Lặc còn có hiệu là Từ Thị hay Vô Năng

VIII, Nhà Tổ:

Nhà Tổ được hưng công xây dựng năm 2008 (bên trái theo hướng vào chùa), kiến trúc theo kiểu chữ Đinh, bên trong bài trí bàn thờ Đạt Ma Sư Tổ và các vị tổ đã từng trụ trì ở chùa.

IX, Nhà Mẫu:

Nhà Mẫu 3 gian giáp liền với Tiền đường, kiến trúc chữ Đinh. Tại đây bài trí bàn thờ Tam Tòa Thánh mẫu, Tứ Phủ Công Đồng, Đức Thánh Trần và Sơn Trang.

Dự án tôn tạo tu bổ di tích, hiện nhà Mẫu được xây riêng (bên phải theo hướng vào chùa).

X, Di vật:

Mặc dù là một ngôi chùa mới được hưng công tân tạo trong thời gian gần đây, nhưng với hệ thống tượng tròn trong Phật điện đã thể hiện được triết lý vô thường của Phật giáo qua cách bài trí tượng Phật. Bên cạnh đó, chùa Vĩnh Trung còn giữ được tấm bia hậu Phật có niên đại 1889, quả chuông đồng cùng bát hương thời Nguyễn.

XII, Thành tựu:

Chùa được Bộ Văn hóa – Thông tin xếp hạng là di tích lịch sử ngày 29 tháng 01 năm 1993.